......................................................................................................................................................
شروع يك كسب و كار جديد روياي بسياري از مردم است. شما به عنوان صاحب بيزينس براي رسيدن به اهداف و سودآوري در كسب و كار به يك طرح توجيهي براي پيشگيري از وقوع مشكلات نياز داريد. در اينجا ما به مواردي مي‌پردازيم كه مي‌تواند شما را در شروع يك كسب و كار موفق ياري دهد. اين نوشتار راهنمايي براي كمك به تهيه يك طرح توجيهي جامع جهت آماده‌سازي كسب و كار و نحوه اجراي ايده است. شما براي تبديل ايده به مدل كسب و كار با مشكلات و ابهامات زيادي روبرو مي‌شويد. بنابراين به يك طرح و مدل نياز داريد تا با آمادگي كامل با مشكلات خود مقابله كنيد.
شروع يك بيزينس به عوامل زير بستگي دارد :
• يك طرح توجيهي عملي با اساس محكم
• آمادگي روحي و شخصيتي و همچنين داشتن خصيصه فداكاري براي رسيدن به هدف
• مهارت‌هاي فني مرتبط با ايده و داشتن دانش مديريت، امور مالي، سوابق تجزيه و تحليل بازار
• مشاور و كارشناسان ماهر در زمينه نگارش طرح توجيهي
• شناخت و بررسي دلايل براي شروع كسب و كار جديد
اولين قدم كه اغلب اوقات ناديده گرفته مي‌شود، اين است كه از خود بپرسيد چرا مي‌خواهيد يك كسب و كار جديد راه‌اندازي كنيد. در واقع بايد دلايل آن را آناليز و بررسي كنيد. همچنين بايد ميزان وقت آزاد خود را طي روز بسنجيد. استانداردهاي زندگيتان را بهبود بخشيده و تمامي مشكلات و خستگي‌هاي ناشي از كار را در نظر آوريد. بازار و ميزان تقاضاهاي مشتريان نيز در يك سمت قرار مي‌گيرد، كه بايد به دقت بررسي شوند.ممكن است اين موارد از سوي ديگران بررسي شده باشند، اما گاهي نتايج آنها با ويژگي‌هاي شما يكسان نيست. بنابراين بايد نسبت به تفاوت‌ها آگاه باشيد. بنابراين نياز به مشاور و كارشناسان ماهر در زمينه نگارش طرح توجيهي اجتناب ناپذير است. همچنين بايد براي كار كردن تعادل را حفظ كنيد. ساعات كار شما مي‌تواند از ۹ صبح تا ۱۷ عصر باشد.
• تجزيه و تحليل شخصيت
خصوصيات شخصيتي اهميت زيادي در شروع كسب و كار دارد. بررسي شخصيت بخشي از چك ليست است كه براي آن بايد از خود پرسش‌هاي جدي داشته باشيد و مي‌توانيد از طريق آن به هدف دست پيدا كنيد.
• خصوصيات شخصيتي
به هر يك از سوالات زير پاسخ ها بله يا خير دهيد
۱- به مديريت و رهبري علاقه داريد؟
۲- آيا به تصميم‌گيري‌هاي خود علاقه داريد؟
۳- ديگران به سهم خود در تصميم‌گيري به شما كمك مي‌كنند؟
۴- آيا شما از رقابت كردن لذت مي‌بريد؟
۵- شما قدرت كافي براي نظم بخشيدن را داريد؟
۶- در امور روزانه برنامه‌ريزي منظم داريد؟
۷- آيا به مردم و اطرافيانتان علاقه داريد؟
۸- توانايي كافي براي همراهي با ديگران را داريد؟
• شرايط شخصي
سوالات ديگري كه براي موفقيت طرح بايد به آنها پاسخ دهيد شامل مسايل روحي، مالي و فيزيكي شما براي شروع كسب و كار جديد است.
اين سوالات عبارتند از:
۱- شما مي‌توانيد در ابتداي شروع كسب و كار خود ۱۲ تا ۱۶ ساعت كار كنيد و اين ساعات در ۶ روز هفته باشد و حتي روزهاي جمعه و تعطيلات را نيز در بربگيرد؟
۲- شما مي توانيد به خوبي براي كارهايتان برنامه‌ريزي داشته باشيد و مسئوليت رسيدگي به امور را برگردن بگيريد؟
۳- شما قدرت كاملي براي مقاومت در برابر فشارهاي روحي را داريد؟
۴- شما آمادگي كنار گذاشتن عادت‌هاي روزانه خود را داريد تا كسب و كارتان تثبيت شود؟
۵- آيا مي‌توانيد خانواده را با خود همراه كنيد تا مشكلات را تحمل كنند؟
۶- شما آمادگي استفاده از پس‌اندازهايتان را داريد؟
• مهارت ها و تجربه‌هاي شخصي براي شروع بيزينس (Business) جديد
مهارت‌ها و تجارب شخصي در شروع كسب و كار اهميت زيادي دارند. مطمئنا شما همه مهارت‌ها و تجارب مورد نياز براي شروع كار را نداريد. بنابراين مي‌توانيد پرسنلي را استخدام كنيد كه در زمينه‌هاي مختلف شما را ياري كنند. در عين حال برخي از ويژگي‌ها بايد در شخص شما وجود داشته باشد. براي آشنايي نقاط ضعف و قوت خود مي‌توانيد به سوالات زير پاسخ دهيد در پايان خواهيد دانست كه اين ويژگي‌ها را داريد يا فاقد آنها هستيد :
۱- شما نسبت به مهارت‌هاي لازم براي شروع كسب و كار موفق، شناخت كافي داريد؟
۲- آيا شما اين مهارت‌ها را در خود مي بينيد؟
۳- كاركناني كه داراي مهارت‌هاي مرتبط با كسب و كار هستند را استخدام كنيد.
۴- آيا تا به حال در مناصب مديريتي و نظارت كار كردهايد؟
۵- آيا تا به حال در كسب و كاري شبيه به آنچه تصميم به شروع آن داريد، كار كردهايد؟
۶- در رابطه با مهارت خاص بيزينس مورد نظر، آموزش و دوره‌اي را طي كردهايد؟
۷- در صورتي كه مهارت‌هاي لازم براي شروع را نداريد، مي توانيد برنامه آغاز كسب و كار را به تاخير انداخته و براي يادگيري مهارت‌هاي لازم خود را آماده كنيد؟
• پيدا كردن بازار هدف
ممكن است در اوايل كسب و كار خود، با بحراني‌ترين مشكلات مواجه شويد. در اين صورت براي طرح توجيهي (امكان سنجي) ايده خود مي‌توانيد يك فرو رفتگي را در ديوار مشكلات پيدا كنيد. شناسايي زمان مناسب براي مقابله با مشكلات و همچنين پيدا كردن يك مشاور خوب مي‌تواند به شما كمك كند. در حالي كه بسياري از كارآفرينان به هنگام سرمايه‌گذاري براي يك كسب و كار از توانايي بالقوه براي كار برخوردارند اما به دليل عدم ارزيابي مشكلات با چشم بسته شيرجه مي‌روند كه براي آنها خطرناك است. در واقع شما قبل از اينكه وقت زيادي را براي سرمايه‌گذاري صرف كنيد، بايد پتانسيل كافي براي تحمل شكست‌ها را نيز داشته باشيد. آيا ايده شما امكان‌پذير است؟ توصيف و شناسايي خلاصه طرح و برنامه ريزي براي شروع ضرورت دارد. شما بايد يك برنامه منسجم براي فروش محصولات و ارائه خدمات خود داشته باشيد. همچنين بررسي ميزان تقاضا و نيازها براي محصولات نيز اهميت دارد. بايد بازار را به دقت بررسي كنيد تا مبادا ميزان نياز به محصولات اشباع شده باشد. در يك بازار بايد ميزان عرضه و تقاضا با يكديگر مقايسه شوند؛ آيا ميزان تقاضا بر عرضه پيشي گرفته است؟ آيا محصولات و خدمات شما توان رقابت با محصولات سايرين را دارند؟
در صورتي كه اكثر پاسخ‌هاي شما به اين سوالات بله باشد، شما مسير درستي را انتخاب كردهايد و پاسخ منفي به معناي راه اشتباه است.
• تجزيه و تحليل بازار(راهنماي شروع كسب و كار جديد)
براي شروع يك كسب و كار بايد از بازار اطمينان حاصل كنيد. بازار نقش مهمي را در موفقيت شما ايفا مي‌كند و به همين دليل بايد انرژي و زمان زيادي را صرف تجزيه و تحليل آن كنيد. شما به يك آمارگيري تخصصي يا تجزيه و تحليل پر هزينه نياز نداريد بلكه مي توانيد اين كار را در سطح ساده و ابتدايي انجام دهيد.تجزيه و تحليل بازار يكي از بهترين روش‌ها براي جمع‌آوري حقايقي در مورد مشتريان بالقوه، ميزان تقاضاهاي آنها از محصولات و خدمات شما است. براي جمع آوري اطلاعات بيشتر مي توانيد بخشي از بازار را در اختيار گرفته و روي آن كار كنيد. قبل از سرمايه گذاري در بازار بايد از وضعيت بازار اطمينان حاصل كنيد.پرسش‌هايي كه در زير مطرح مي‌شود، به شما كمك مي‌كند تا اطلاعات لازم را براي تجزيه و تحليل بازار در صورت فروش محصولات و خدمات پيش‌بيني كنيد.
۱- آيا مي‌دانيد مشتريان شما چه كساني هستند؟
۲- شما قادر به درك نيازها و خواست‌هاي واقعي آنان هستيد؟
۳- شما از نحوه زندگي آنها اطلاعات كافي داريد؟
۴- شما قادر هستيد تا اطلاعات مهمي از محصولات و خدمات خود را در اختيار مشتريان قرار دهيد؟
۵- قيمت‌هايي كه براي محصولات خود تعيين كردهايد، متناسب با ميزان كيفيت و ارزش آنهاست؟
۶- آيا برنامه تبليغاتي موثري را پيش‌بيني كردهايد؟
۷- آيا شما مي‌توانيد نسبت به نحوه كسب و كار رقبا اطلاعات لازم را كسب كنيد؟
۸- شما قادر هستيد تا برنامه‌هاي خود را در اختيار مشتريان قرار دهيد؟
۹- از امكانات كافي براي برنامه‌ريزي جهت خدمت به مشتريان برخوردار هستيد؟
در واقع پاسخ به اين سوالات، مي‌تواند در نحوه برنامه‌ريزي براي آغاز و اجراي ايده به شما كمك كند. در صورتي كه به اين سوالات پاسخ بله داده باشيد، شما هيچ نقطه ضعفي در اجراي ايده و طرح توجيهي خود نداريد.
• برنامه‌ريزي براي راه‌اندازي كسب و كار
اين چك ليستي كه در اختيار شما قرار گرفته، به شما كمك مي‌كند تا مشكلات و سوالات خود را به خوبي شناسايي كنيد و سپس براي تبديل ايده به واقعيت و اجراي آن، بهتر عمل كنيد. از طريق تجزيه و تحليل، شما به كمبودهاي شخصي خود پي مي‌بريد. همچنين از طريق تجزيه و تحليل بازار مي‌توانيد ميزان تقاضاها براي محصولات و خدمات را بررسي كنيد.با توجه به عملكرد گروه‌بندي به سوالات زير پاسخ دهيد. اين سوالات براي روز افتتاحيه بيزينس شما طراحي شده‌اند.
• نام و ساختار حقوقي
۱- براي كسب و كار خود نامي را انتخاب كردهايد؟
۲- براي شروع كار، شريك نيز داريد يا شركت در انحصار شماست؟
• قوانين كسب و كار شما
آگاهي از دانش حقوقي براي شروع كسب و كار ضرورت دارد.
در زير سوالات مرتبط در اين خصوص آورده شده است :
۱- مي دانيد براي شروع بيزينس به پروانه كسب يا مجوز نياز داريد؟
۲- آيا مي دانيد كه بايد از چه قوانيني تبعيت كنيد؟
۳- آيا يك مشاور مي تواند شما را در جمع‌آوري مدارك قانوني و توصيه‌هاي لازم كمك كند؟ و نياز آن را در خود احساس مي كنيد؟
۴- راجع به مسائل حقوقي رايج در جامعه اطلاعات كافي داريد؟
۵- با الزامات ايمني و بهداشت حرفه‌اي محيط كار آشنايي داريد؟
۶- آيا نسبت به مقررات مربوط به مواد خطرناك در محيط كار آگاهي داريد؟
۷- از مقررات محلي و منطقه اي خود اطلاعاتي داريد؟
۸- از قانون ماليات مربوط به كسب و كار در كشور خود اطلاعات كافي داريد؟
۹- نسبت به قوانين جبران خسارات كارگران آگاه هستيد؟
• حفاظت از كسب و كار شما
بيمه و توجه به مسائل امنيتي، كسب و كار شما را در مقابل حوادث محافظت مي‌كند. در اين صورت بايد براي تمامي حوادثي كه ممكن است بيزينس شما را تهديد كند، بررسي‌هاي لازم را انجام داده و سرمايه گذاري خود را تحت پوشش قرار دهيد. از جمله حوادثي كه ممكن است كار شما را تهديد كند مي‌توان به مواردي همچون آتش سوزي، سرقت، خشونت‌هاي جمعي، تصادفات، حوادث طبيعي از قبيل زلزله و..
بنابراين شما در زمان راه‌اندازي كسب و كار بايد از بيمه محل كار، نيز آگاهي داشته باشيد. قبل از تصميم‌گيري نهايي، مي‌توانيد يك نرخ دقيق از نمايندگان بيمه كسب و بين آنها مقايسه كنيد و ارزان‌ترين را خريداري كنيد.
• محل كسب و كار و محل سكونت
۱- آيا شما يك ساختمان مناسب را در يك محله خوب براي مشتريان خود در نظر گرفته‌ايد؟
۲- توانايي هزينه‌هاي مربوط به اجاره ساختمان را داريد و هزينه اجاره آن با ميزان توان مالي شما تناسب دارد؟
۳- شما يك مشاور براي بررسي مقررات مربوط به منطقه‌بندي و نرخ اجاره ساختمان را داريد؟
• كالا
۱- آيا شما براي فروش محصولات و يا ارائه خدمات امكانات لازم را فراهم كردهايد؟
۲- براي تعيين مقدار و ميزان نياز مشتريان به كالاها به يك طرح كالا نياز داريد كه براساس ميزان فروش تهيه مي‌شود و با آن مي‌توانيد خريد مشتريان را كنترل كنيد.
۳- آيا در زمان آغاز فعاليت خود قادر به جلب اعتماد مشتريان هستيد؟
۴- قيمت و كيفيت محصولات شما مي‌تواند نظر مصرف‌كننده را به خود جلب كند؟
• سوابق كسب و كار
۱- آيا شما سابقه فروش و يا پرداخت حساب‌ها و رسيدگي مطالبات مشتريان را داريد؟
۲- شما سوابقي در مورد پرداخت حقوق، دستمزد، ماليات و …. داريد؟
۳- آيا توان كافي براي رسيدگي به گزارشات مالي را داريد؟
• امور مالي
در هر سال تعداد زيادي از كسب و كارها موفق مي‌شوند. تعدادي از آنها نيز به دليل كمبود بودجه شكست مي‌خورند. بسياري از كارآفرينان سعي مي‌كنند در شروع و راه‌اندازي كسب و كار بدون سرمايه كافي فعاليت كنند. براي جلوگيري از اين مشكلات شما مي توانيد وضعيت خود را تجزيه و تحليل كرده و سپس به سوالات زير پاسخ دهيد:
۱- چه مقدار پول داريد؟
۲- آيا پول شما براي راه‌اندازي كسب و كار كافي است؟
۳- پس از راه‌اندازي چقدر پول براي شما باقي مي‌ماند؟
از طريق پاسخ به سوالات مذكور مي‌توانيد ميزان نياز سرمايه مالي را براي شروع كسب و كار برآورد كنيد. در سوال سوم نيز هزينه‌هاي مورد نياز براي زمان حال و آينده را برآورد مي‌كنيد؛ سوال سوم به دو بخش تقسيم شده است.
• راه‌اندازي كسب و كار و برآورد هزينه
براي شروع بيزينس (Business) به طور كلي بايد مواردي همچون تزئينات، بازسازي، تجهيزات روشنايي، نصب و راه‌اندازي تجهيزات، خدمات، آغاز هزينه‌هاي موجودي، هزينه‌هاي مربوط به مجوزها و پروانه‌ها، هزينه‌هاي ارتباطي و مخابراتي، بيمه، تبليغات و بازاريابي، هزينه‌هاي پيش‌بيني نشده و …. مد نظر قرار بگيرد.
• مجموع هزينه‌هاي راه‌اندازي
از لحظه‌اي كه ايده يك كار جديد به روي شما باز مي‌شود، بي‌شك مقدار مشخصي نيز سرمايه به همراه آن به سمت شما خواهد آمد. با اين حال هزينه‌هاي عملياتي به سرمايه بيشتري نياز دارند و ميزان نياز آنها به سرمايه قابل پيش‌بيني نيست. شما بايد سرمايه كافي براي تحت پوشش قرار دادن هزينه‌هاي كسب و كار حداقل تا ۳ ماه اول را داشته باشيد. موارد زير در اين زمينه به شما كمك مي‌كند.
• بررسي ميزان هزينه‌هاي عملياتي به صورت ماهانه
۱- هزينه براي يك ماه اداري
۲- هزينه‌هاي زندگي شخصي خودتان
۳- دستمزد كاركنان
۴- اجاره
۵- تبليغات و بازاريابي
۶- تداركات
۷- خدمات رفاهي
۸- بيمه
۹- ماليات
۱۰- نگهداري تجهيزات
۱۱- تحويل كالاها و حمل و نقل
۱۲- هزينه هاي متفرقه
هزينه‌هايي كه براي موارد بالا مصرف مي‌شود، بايد براي مدت ۳ ماه مد نظر قرار گيرد. شما بايد قبل از راه‌اندازي كار جديد اين مبالغ و هزينه‌ها را پس‌انداز كنيد. جمع‌آوري اين هزينه‌ها در واقع موفقيت كسب و كار شما را تضمين مي‌كند و شما را قادر مي‌سازد تا در ادامه فعاليت خود با مشكلات دست و پنجه نرم كنيد.براي محاسبه هزينه‌هاي مورد نياز براي كار در يك سال اول فعاليت مي‌توانيد، ميزان هزينه‌هايي را كه براي ۳ ماه در نظر گرفته‌ايد در عدد ۴ ضرب كنيد. نتيجه حاصل ميزان سرمايه لازم براي اداره كسب و كار در مدت يكسال است. براي كم كردن مبالغ از اين هزينه‌ها مي‌توانيد موارد غيرضروري را حذف و هزينه آن را از ميزان محاسبه شده كم كنيد. در حال حاضر شما به برآورد هزينه‌هاي عملياتي براي اداره بيزينس در سال اول نياز داريد.اولين گام براي تعيين هزينه‌هاي سالانه، برآورد ميزان فروش محصولات به صورت ماهانه است. اطمينان داشته باشيد كه روند فصلي نيز در كسب و كار شما تاثيرگذار است. براي كسب اطلاعات از ميزان فروش فصلي مي‌توانيد از انجمن‌هاي صنفي كمك بگيريد.(به ميزان سرمايه شما از فروش و تعداد دفعات گردش مالي حاصل از فروش «نسبت‌هاي مالي» گفته مي شود.)سپس بايد هزينه‌هاي فروش را تعيين كنيد. هزينه‌هاي فروش بهتر است بر مبناي نرخ دلار (بين‌المللي) مشخص شود. در زمان تعيين هزينه‌ها بايد يك ستون به هزينه‌هاي ماهانه و ستون ديگري براي هزينه‌هاي كل ساليانه اختصاص يابد و پس از تقسيم آيتم‌هاي بدست آمده، كل فروش خالص محاسبه و سپس درصد توليد ساليانه نيز مشخص شود. نمونه‌هايي از نسبت مالي مي‌تواند شامل هزينه‌هاي فروش، اجاره و … باشد.
• پس از راه‌اندازي كسب و كار
منبع اصلي درآمد در كسب و كار، از طريق فروش كسب مي شود. اما فروش در همه ماه‌ها به دليل الگوهاي فصلي و عوامل ديگر يكسان نيست. به اين معنا كه ممكن است در برخي ماه‌ها ميزان فروش افزايش يابد. اين در حالي است كه برخي ماه‌هاي ديگر با كاهش فروش و درآمد روبرو مي شويد. براي اينكه مطلع شويد كه فروش ماهانه، درآمد كافي براي شما داشته، بايد پرداخت صورتحساب‌هاي هر ماه را بررسي كنيد. يك تصوير از جريان هزينه‌ها ميزان تعادل نقدي ماهانه را نشان مي‌دهد كه براي پرداختن به اين موضوع بايد به عوامل زير توجه داشته باشيد:
۱- عدم به رسميت شناختن روند فصلي
۲- استفاده بيش از حد سود حاصل از كار براي زندگي شخصي
۳- گسترش سريع و بيش از حد بيزينس
• نتيجه گيري
بي شك آماده‌سازي طرح توجيهي براي كسب و كار مهمترين گام در شروع آن است. طرح تجاري (Business Plan)، يك راهنماي جامع براي مديريت يك بيزينس موفق است كه به شما كمك مي‌كند تا گام‌هاي بلندي را براي موفقيت خود برداريد. در اين صورت بايد تمامي اطلاعات مربوط به كار خود را جمع آوري كنيد. همچنين شما بايد از يك پشتيبان و مشاور نيز برخوردار باشيد تا در مواقع ضروري به شما راهنمايي‌هاي لازم را ارائه دهد.
......................................................................................................................................................